- σχιζοφρενία
- (Ιατρ.). Ψυχοπάθεια, που χαρακτηρίζεται από την αποδιοργάνωση της προσωπικότητας - αυτό που ονομάζεται διάσπαση των ψυχικών λειτουργιών με έκπτωση του συναισθήματος, απώλεια της επαφής με το περιβάλλον (αυτισμός) και ψευδαισθήσεις. Συνήθως διακρίνονται τρεις μορφές: η ηβηφρενική, πρώιμης εμφάνισης και ταχείας εξέλιξης προς μια κατάσταση ανοίας- η κατατονική, κατά την οποία υπερισχύουν οι ψυχικοί και κινητικοί αυτοματισμοί- η παρανοϊκή, με κυριαρχία των παραληρημάτων και των ψευδαισθήσεων.
Στη σ. απουσιάζουν εκείνες οι πνευματικές διαταραχές, που εκλεκτικά χαρακτηρίζουν την οργανική άνοια από εγκεφαλοπάθεια, άνοια δηλαδή που είναι αποτέλεσμα οποιασδήποτε βαριάς και διάχυτης εγκεφαλικής βλάβης. Αντίθετα χαρακτηριστικό φαινόμενο της σ. είναι η συνύπαρξη βαρέων ψυχωτικών φαινόμενων και πνευματικών πράξεων τελείως φυσιολογικών· όποιος καταφέρει να έρθει σε στενή επαφή με τον ασθενή συχνά εκπλήσσεται από την ικανότητα του να λύνει, σε ορισμένες καταστάσεις, πνευματικά προβλήματα που προορίζονται για φυσιολογικά άτομα· η ανώμαλη συμπεριφορά του πάσχοντος δεν αντιστοιχεί, όπως στους πάσχοντες από νοσήματα του εγκέφαλου, σε πραγματική καταστροφή των πνευματικών ικανοτήτων· οι τελευταίες αυτές φαίνεται ότι διατηρούνται και λειτουργούν καμιά φορά ανεξάρτητα από το βαθμό άνοιας της νόσου. Το σχιζοειδές άτομο έχει στην κατασκευή του, σε μορφή λιγότερο ή περισσότερο στοιχειώδη, όλα εκείνα τα στοιχεία, που θα δώσουν την κλινική εικόνα του σχιζοφρενικού· έχει ήδη σε εμβρυϊκή κατάσταση την αβουλία, την απάθεια, τον εγωκεντρισμό που τον κάνουν αδιάφορο, ευερέθιστο, ακατάστατο, ασταθή συγκινησιακά, βίαιο με απρόβλεπτες εκρήξεις. Κατ’ αυτόν τον τρόπο δημιουργούνται εναλλασσόμενες και αντίθετες καταστάσεις κατάθλιψης και διέγερσης, στις οποίες παρόλα αυτά η συναισθηματικότητα και οι τρόποι έκφρασης της απουσιάζουν τελείως και δίχως άλλο υπενθυμίζουν τις φάσεις της μανιοκαταθλιπτικής ψύχωσης.
Από θεραπευτική άποψη έχει δώσει ενθαρρυντικά αποτελέσματα η εισαγωγή της σοκ-θεραπείας, κάτω από τις πολλαπλές μορφές της: ηλεκτροσόκ, ινσουλινο-, ακετυλχολινο- και καρδιαζόλ- θεραπεία, καθώς επίσης η αναλυτική ψυχοθεραπεία.
* * *η, Νιατρ. νευροψυχιατρική νόσος τής ομάδας τών ψυχώσεων που παρατηρείται κυρίως σε εφήβους και νεαρούς ενήλικες και κατά την οποία συντελείται βαθιά μεταμόρφωση και, προπάντων, διάλυση τής προσωπικότητας.[ΕΤΥΜΟΛ. Αντιδάνεια λ., πρβλ. αγγλ. schizophrenia (< σχίζω + -φρενία < -φρενής < φρήν, φρενός)].
Dictionary of Greek. 2013.